رباخواری و بانکداری چگونه قانونی شد؟

ربا و رباخوار در نگاه ادیان الهی همواره مورد مذمت و نکوش قرار گرفته شده است. پروفسور نایل فرگوسن در کتاب «تاریخ برآمدن پول» بیان می‌کند که رباخواران تا پیش از قرن چهاردهم در نظر مردم منفور بودند زیرا ربا در دین مسیحیت به شدت نهی شده و در نگاه مردم نیز امری غیرانسانی تلقی می‌شد. بر این اساس، رباخواران با بهره‌ی حداقلی، سود نمی‌کردند و اگر بهره‌ی زیادی هم مطالبه می‌کردند، بدلیل جایگاه پست‌شان در جامعه هم‌چون تاجر ونیزی در نهایت محکوم می‌شدند.

در نظام خلقت، «حق» جایگاهی دارد. اگر بپذیریم هرچیزی بر سر جای خود جای گیرد، عدل است؛ و آن‌گاه در عمل نیز هرچیزی را بر سر جای خود بگذاریم، نظمی پدید می‌آید که دیدن آن «حُسن» است. در قرآن کریم روبروی حسن دو واژه آمده است: «قبح و فحشا». قبح، زشت و قبیح است. ولی فحشا، پدیده‌ی باطلی‌ست که زیبا جلوه می‌کند. (استاد حسن عباسی، جلسه 133 کلبه کرامت)

رباخواری در قرن چهاردهم به عنوان یک پدیده‌ی باطل، «واقع» شده بود اما همچنان قبیح (زشت) بود و فطرت انسانی به قباحت این عمل رأی می‌داد. پس شیطان حربه‌ای زیرکانه بست: «قانون»

رباخواران می‌بایست ضمانت قانونی داشته باشند و این نیاز به یک سیستم منسجم و قانونی داشت؛ به‌این ترتیب مهم‌ترین نهادِ ربا یعنی بانک پدید آمد. این ضمانت قانونی، به قباحت ربا، رنگ توجیه بخشید. پس نوعی فحشا (باطلی که زیبا جلوه می‌کند) رقم خورد. سپس شیطان برای قمار و زنا و لواط و شرب خمر که در همه‌ی ادیان ابراهیمی و حتی در نحله‌های شرقی و… نهی شده است نیز همین حربه را پیش گرفت.

باطل که در نظام خلقت اصلاً جایی ندارد، چگونه می‌تواند واقع بشود؟ برای آنکه باطل به واقعیت برسد، باید در جایی قرار بگیرد. (جعل شود) این «جا» کجاست؟ پاسخ این است که باطل، نخست به رنگ حق درآمده و سپس در جای «حق» قرار می‌گیرد؛ و این زمانی اتفاق می‌افتد که اهل حق از جایگاه خود عقب‌نشینی کنند. اهل حق، می‌پذیرند که هرچیزی باید سرجای خود قرار بگیرد (عدل) اما اگر در عمل چنین نکنند و هر چیزی را سرجای خود قرار ندهند، این «جا» خالی نمی‌ماند. بلکه باطلِ حق‌نما، در جای حق قرار گرفته و تبدیل به یک «نظم و سیستم» می‌شود. سپس سیستمی که ریشه در عدم و نیستی دارد، تبدیل به قانون می‌شود. این نظم و قانون، در نظر مردم یا قبیح است یا زیبا. اگر زیبا باشد، فحشا است. (استاد حسن عباسی، جلسه 119 کلبه کرامت)

با این تفاسیر نهادها و ابزارهای اقتصاد لیبرالی مانند بانک و بورس و بیمه و غیره در واقع قبیح و فحشا هستند. یعنی انگاره‌ی باطل و زشتی هستند که به رنگ حق درآمده و زیبا جلوه می‌کنند‌ و به قانون تبدیل شده‌ است. و این نیز به علت آن است که اهل حق به جای اینکه بر طبق مبانی قرآنی، نظام‌ اقتصادی خود را شکل دهند و بر طبق آن نهادسازی کنند به سراغ تئوری‌های غربی رفته‌اند و جای را برای باطل باز کرده‌اند.

درباره یکتا (دبیر بخش خبری پایگاه)

یکتا ؛ دبیر بخش خبری پایگاه هستم و ماموریتم در این پایگاه انتشار اخبار مربوط به استاد حسن عباسی است.

2 دیدگاه

  1. سلام اینکه بانک ربویه مشخصه ولی در مورد بیمه خواستم بدونم ساختار بیمه چه جوری غیر شرعیه؟خواهشا جواب این سوالمو بدین

    • معاونت پایگاه

      علیکم‌السلام. اینکه بانک ربوی است تا همین یک سال پیش هم مشخص نبود و الان هم برای بعضی‌ها نیست. الحمدلله که تلاش بزرگان کار را به شناخت رسانده.

      در مورد مشکل بیمه یک مطلب کوتاه کفایت نمی‌کند. اگر می‌خواهید به‌طور علمی و تخصصی بدانید باید شما را به جلسات شورش علیه طمع ارجاع دهیم تا مطالعه کنید اما اگر در کوتاه زمانی تمایل دارید تا مطلب را فرا بگیرید باید شما را به موشن‌گرافی‌های معیشتی ارجاع دهیم که از این لینک قابل دسترسی است.