استقامت یعنی قرارگرفتن در راه حق و طی طریق به سمت مقصد و نلغزیدن در لغزشهای مسیر.
استقامت، ماندن و گام برداشتن در راهیست که بر طریق حق و استمرار بر سنتهای الهی است. امام خمینی(ره) میفرمودند: «در کارها باید استقامت کرد. تا جایی که رسول اکرم(ص) فرمود: سوره هود [آیه ۱۱۲] مرا به خاطر این آیه پیر کرد: (فَاستَقِم كَما أُمِرتَ وَمَن تابَ مَعَكَ وَلا تَطغَوا إِنَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرٌ) هر کس به پیامبر گرویده است، مأموریت استقامت دارد.»
برای فهم بهتر استقامت، به نقطه مقابل آن رجوع میکنیم. در قرآن کریم و روایات معصومین، استقامت در مقابل زلت (به معنای لغزیدن) آمده است. زلت در قرآن کریم در آیات متعددی آمده که عمدتاً ناظر بر این است که شیطان این بلا را بر سر آدمی میآورد:
· لغزش آدم و حوا و هبوطشان از بهشت که عدم استقامت برابر فرمان خدا موجب این فاجعه شد. (سوره بقره، آیه ۳۶)
· لغزش کسانی که حق برایشان بَیِّنه و شفاف است اما بازهم میلغزند. [پس هر قدر بیشتر بدانیم باید بر استقامت و پافشاریمان بر حق بیفزاید.] (سوره بقره، آیه ۲۰۹)
· در ماجرای جنگ احد، کسانی که به دشمن پشت کردند، شیطان آنها را لغزانید؛ عدم استقامت برابر پیام رسول خدا(ص) موجب آن شد. (سوره آل عمران – آیه ۱۵۵)
· کسانی که به ثبات قدم رسیدهاند ولی دچار لغزش میشوند. (سوره نحل – آیه ۹۴)
از مجموع این آیات برمیآید کسی که با خدای خود عهد بسته است، بر صراط حق وارد شده، عرصه لغزنده است و او هر آن امکان لغزش دارد. اما کسانی که بیرون از این صراط هستند، اصلاً وارد در دین نشدهاند که بخواهند بلغزند. آنکه پا به راه ننهاده باشد، هنری نکرده و «نیست» و متقابلاً لیز هم نمیخورد.
یخ و برف، عامل لیز بودنِ معبر و سُر خوردن انسان است. کسی که در راه لغزنده (یعنی مزلت) قدم برمیدارد، هر آن ممکن است بلغزد. راه رفتنی را باید رفت؛ نمیتوان از ترسِ امکانِ لغزش، از حرکت باز ایستاد؛ اما در این عرصه، او چگونه باید برود تا زمین نخورد؟
استقامت در راه، تنها نلغزیدن نیست، بلکه بهره بردن از عوامل لغزش و به تسخیر درآوردن آن برای رسیدن به مقصد است. لذا ورزشهای اسکی، پاتیناژ، اسکیت نماد کسی است که در مسیر لغزنده نه تنها لیز نمیخورد، بلکه او با به تسخیر درآوردن ظرفیت سُر خوردن، میتواند با سرعت به پیش رود.
شناخت راه و سنت الهیِ بر حق با بَیِّنات؛ سپس آمدن و پای نهادن در این راه با ثبات قدم؛ آنگاه نلغزیدن، طغیان نکردن و استقامت کردن در این راه، مأموریت انسان متعهد به عهد الهی است.
برای مطالعه بیشتر به جلسه ۴۶۶ کلبه کرامت با موضوع «دکترین استقامت» (در ۹۲/۷/۱۱) مراجعه نمایید