سخنرانی استاد حسن عباسی با موضوع آینده شناسی در سینما

استاد حسن عباسی رئیس اندیشکده یقین در نشست «آینده شناسی در سینما» که در حاشیه اکران‌های مرکزی نهمین جشنواره عمار در سینما فلسطین برگزار شد، گفت: از سال ۸۹ تاکنون جشنواره عمار به درختی تناور تبدیل شده است، امروز در نهمین سال از برگزاری این جشنواره این بذری که کاشته شده، در شرایط ویژه‌ای که همچنان مسئله بصیرت در جامعه ما مطرح است، خوشبختانه این جشنواره بصیرتی، روز به روز تناورتر می‌شود و جای خود را به مرور باز می‌کند.

وی افزود: در سینمای رسمی مبتذل کشور که هر روز یک جانوری را سوژه خود برای سرگرمی قرار می‌دهد، جشنواره‌های موسوم به حقیقت، مقاومت یا عمار به سراغ وجوه جدی هنر می‌روند. امروز در شرایطی که سینما و تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی آلوده به ساخت و بافت سینمای صرفا سرگرمی و یا سینمای ابزورد و مهمل است، این قبیل جشنواره‌ها دارای جایگاه با ارزشی است.

عباسی ادامه داد: در مقابل سینمای ابزورد، جریان هنری انقلاب اسلامی با جدی نگری نسبت به موضوع مهمی به نام هنر موضوع را چه در حوزه حقیقت و چه در حوزه مقاومت و در چه در حوزه بصیرت در جشنواره مردمی عمار، با شکل و شمایل متفاوتی می‌پردازد و جوانانی که به سمت حقیقت و بصیرت می‌روند، کمی از آن حوزه ابتذال سینمای رسمی فاصله می‌گیرند.

این تحلیلگر با اشاره به موضوع برجام عنوان کرد: ۸ ماه از پاره کردن برجام و دلیلی که همه قدرت‌های جهانی در آن حضور داشتند، می‌گذرد، اما اکنون در سینمای جمهوری اسلامی ۴ فیلم برجامی دیده می‌شود که نام این ۴ فیلم هم آمریکایی است. (لس‌آنجلس تهران، تگزاس، کلمبوس، میلیونر میامی)

وی خاطرنشان کرد: مراسم افتتاحیه نهمین جشنواره مردمی فیلم عمار، ۹ دی ماه در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شد. یعنی سینمای رسمی کشور که توسط نهادهای دولتی و رسمی کشور دنبال می شود، حتی دارای پیام منفی از لحاظ ساخت قدرت است. اما سینمای آبرومند انقلاب اسلامی از سینمای جمهوری اسلامی متفاوت است، همان گونه که جمهوری اسلامی در کلیت سیاسی از انقلاب اسلامی متفاوت است.

حوزه جمهوری اسلامی از انقلاب اسلامی جداست

عباسی با مجزا دانستن حوزه جمهوری اسلامی از انقلاب اسلامی تاکید کرد: انقلاب اسلامی حوزه آرمان‌ها و بایدها و حوزه مواردی است که هنوز محقق نشده است. آنچه در سال ۵۷ رخ داد انقلابی بود که شد. در حالی که جمهوری اسلامی وضعیت «هست» است. جمهوری اسلامی آن چیزی است که تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی بروز می‌دهد. تفکیک جمهوری اسلامی از انقلاب اسلامی حرف جدیدی نیست و تفکیک طیف لیبرال فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در نظام جمهوری اسلامی است. در نظام جمهوری اسلامی مقامات و مسئولانی که پایه فرهنگی لیبرال دارند، معتقدند که جمهوری اسلامی از انقلاب اسلامی جداست!

وی فزود: اگر کسی این تلقی را در جامعه شناسی‌انقلاب‌ها قبول داشته باشد، با یک انقلاب دومی روبرو هستیم. سینمای جهوری اسلامی این است که اکنون ۴ فیلم با نام‌های امریکایی و نام شهرهای امریکایی روی پرده می‌رود که محتوای آن ابتذال است و فقط جنبه سرگرمی و هجو و شوخی‌های جنسی دارد. سطح عمیق‌تری از این در سیاست می‌شود همان سیاستی که پیش از انقلاب کاملا در ید و اختیار امریکا بوده‌ایم و اکنون هم باید همان طور باشیم.

از دل سینمای هنری، فیلم‌های برجامی بیرون می‌آید

مدیر اندیشکده یقین یادآور شد: سینمای رسمی جمهوری اسلامی که صرفاً حیطه هنر را دنبال می‌کند و از آن فیلم‌های برجامی بیرون می آید، هیچ روح حماسی، انقلابی و… ندارد و آنچه که از این قضیه در صدا و سیمای جمهوری اسلامی کپی می‌شود طنزهای ۹۰ قسمتی است که غالباً ته‌مایه‌های ابزورد دارد و یا متوسل شوخی‌های سطحی و مبتذل می‌شود. از این رو در مقابل سینمای ابزورد جمهوری اسلامی، سینمای انقلاب اسلامی چه در حوزه مقاومت و چه در حوزه بصیرت سینمایی است که می‌کوشد، پیام‌رسان باشد.

وی اظهار داشت: عمار، شخصیتی بود که بصیرت می‌افزود. اینجا سرگرمی، بدون آن بصیرت افزایی تعریف می‌شود. برخی معتقدند اثر هنری باید سرگرم کند، در حالی که سینما باید در کنار سرگرمی، نقش پیام‌رسانی را هم داشته باشد. جشنواره نهم عمار که یک جشنواره بصیرتی است، امروز به بخش با آبروی هنر جمهوری اسلامی تبدیل شده است و می‌کوشد به سینمای ایران که مشغول مبتذل‌گرایی در ۴۰ سال گذشته بوده، هویت مستقلی دهد.

عباسی، فرم را یک قالب دانست که می‌تواند در آن با تفکرات بیشتری شکل گیرد و خاطرنشان کرد: ما با مشکلی روبرو می‌شویم که می‌خواهیم در سینمای بصیرت پیام منتقل کنیم اما گروهی می‌گویند هنر لیوانی نیست که در آن پیام را بریزید و به خورد مخاطب بدهید. این‌ها معتقدند «در آثار هنری چیزی به اسم انتقال پیام نداریم و سینما اصالتاً فرم است»، این کاملاً اشتباه است! از جریان هنر برای هنر معنایی بیرون نخواهد آمد. این فرم یک قالب است که می‌تواند در آن با تفکرات بیشتری شکل گیرد. ما فرم‌گرایی را قبول داریم اما اینکه فرم اصالت داشته باشد را خیر.

دو ـ ‌سه نفر در وزارت اطلاعات علیه «قلاده‌های طلا» موضع دارند

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اخیراً مقامی در وزارت اطلاعات متعرض فیلم «قلاده‌های طلا» شده بود. آن روز که این فیلم ساخته شد من در شورای پرروانه نمایش شاهد بودم که دوستان وزارت اطلاعات آمدند و نظرات کارشناسی خود را دادند و نظرات هنری را هم دوستان سینمایی دادند و فیلم اکران شد. وظیفه وزارت اطلاعات این است که ابتذال و انحراف فرهنگی را در معاونت فرهنگی شناسایی کند. یعنی جاسوسان فرهنگی که می‌خواهند فرهنگ را تخریب کنند. اما اینکه دو-سه نفر در وزارت اطلاعات چند سالی است که به صدا و سیما فشار می‌آورند که چرا این فیلم پخش می‌شود، بار هنری ندارد چرا که این دوستان سواد هنری ندارند، همچنین بار اعتقادی، سیاسی و امنیتی نیز ندارد.

وی افزود: چه کسی گفته شما به عنوان وزارت اطلاعات می‌توانید بگویید فلان فیلم امنیتی ساخته شود یا نشود؟ این همه پرونده جاسوسی و ضدجاسوسی در سازمان‌ها وجود دارد. آیا این وزارت اطلاعات در سال‌های اخیر نسبت به سینمای مبتذل که مدام در حال تخریب چهره ملی است، خود را حساس نمی‌داند؟ لذا من به این دوستان می‌گویم که مراقب باشند. اگر در کارهایی دخالت کنند که در حیطه وظایفشان نیست، ما مجبور می‌شویم نام افرادی که در دستگاه اطلاعاتی بوده‌اند و مشکلاتی داشته‌اند و نیاز است جامعه آنها را بشناسند، بازگو کنیم.

عباسی اضافه کرد: سینما باید جنبه آینده نگری داشته باشد در حالی که سینمای آینده‌نگر از سینمای علمی تخیلی مجزاست ولی سینمایی آینده‌نگر است که موجب شود در ذهن مخاطب ایده‌های آینده شناختی شکل بگیرد.

منبع: جشنواره مردمی عمار